Jak tworzyć pikowanie w kształcie zygzaka, kwadratu i spirali? Nauka pikowania część 5

Od kiedy wynaleziono maszynę do szycia przeszła ona wiele różnych zmian i uzupełniano ją o akcesoria, które pomagały w pełni z niej korzystać. Pierwsze maszyny mogły szyć w dwóch kierunkach, czyli do przodu i do tyłu. W ostatnich latach usprawniono je tak, że po opuszczeniu ząbków transportera mogą szyć, haftować i pikować we wszystkich kierunkach. Pikowanie z wolnej ręki stało się bardzo popularne, nie znaczy to jednak, że „zwykły” sposób musi być nudny i że ogranicza nas tylko do linii prostej (pisałam o tym TUTAJ). Za pomocą stopki walking foot lub stopki AcuFeed Flex, z której korzystałam, przygotowując poniższy materiał na maszynie Memory Craft 9450QCP, można również tworzyć linie łamane, zaokrąglone i faliste o różnych konfiguracjach.

Pikowanie wzorem zygzak

Na tkaninie wierzchniej zaznaczyłam równoległe do siebie linie w odstępie 5 cm. Odległość pomiędzy nimi może być oczywiście większa, po prostu moja próbka ma tylko 22x22 cm i dlatego zygzak jest drobniejszy. Następnie układając linijkę prostopadle do wykonanych linii, zaznaczyłam na każdej z nich dwa rzędy kreseczek – również co 5 cm.

Na środku próbki połączyłam kreski, rysując jeden (!) zygzak. Przeszyłam po nim, przystając na każdym „zakręcie”. Przy zmianie kierunku zawsze zatrzymywałam się, unosiłam nieco stopkę, pozostawiając igłę w projekcie (!), przekręcałam pracę, aż na środku stopki (czyli tuż przed igłą) pokazała się kolejna linia, opuszczałam stopkę i pikowałam do następnego „zakrętu”.

Funkcja pivot, zwana potocznie funkcją „igła w tkaninie” lub „igła w pozycji dolnej” jest przy pikowaniu linii łamanych bardzo przydatna. Jeśli naciśniemy przed szyciem odpowiadający jej przycisk (w mojej maszynie są na nim dwa trójkąciki zwrócone do góry i dołu), po zatrzymaniu się, igła automatycznie pozostaje na dole. Przy (bardzo) starym typie maszyny, czasami zatrzymuje się „w powietrzu” i trzeba ją opuścić ręcznie. Kolejne rzędy pikowania wykonywałam podobnie, ale opierając brzeg stopki o poprzednią linię pikowania, czyli odległość pomiędzy nimi równa jest odległości igły od brzegu stopki. Przy dużym projekcie, kiedy zygzak byłby szerszy niż 5x5 cm, odległość pomiędzy kolejnymi rzędami mogłaby być większa i mogłabym zastosować prowadnik krawędziowy.
Uwaga! Jeśli pikowałabym w biegu, czy bez zatrzymywania się przy zmianie kierunku, zakręt byłby zbyt zaokrąglony, a chciałam by w tych miejscach powstał zgrabny kąt prosty.

Pikowanie wzorem koncentrycznych kwadratów

Koncentryczne kwadraty (ale też trójkąty, sześciokąty itd.) wykonuje się podobnie jak zygzak, czyli na zakrętach zatrzymujemy się, podnosimy stopkę, przekręcamy pracę, opuszczamy stopkę i pikujemy dalej. W wykonanej przeze mnie próbce kwadraty są ułożone centralnie i w równych odstępach, ale oczywiście to kwestia projektu. Nie musiałam też rysować każdego z nich. Ponieważ próbka jest kwadratowa, wystarczyło, że zaznaczyłam dwie linie przecinające się na środku pod kątem prostym. Wyznaczyły środek próbki, w którym umieściłam pierwszy, czyli najmniejszy kwadrat. Kolejne pikowałam, opierając brzeg stopki o linię poprzedniego pikowania. Zakręt wypadał dokładnie na narysowanych liniach.

Początek i koniec każdego kwadratu będzie „spotykał” się w jednym z rogów, dlatego warto po przeszyciu 2, 3 centymetrów wyciągnąć nitkę spodnią na wierzch, żeby nici nie przeszkadzały w dalszym pikowaniu lub wszyły się pod spodem. Po skończeniu pikowania nitki najlepiej wszyć do środka, a nie ryglować (link do postu o początku i końcu pikowania), dzięki temu kąty będą zgrabniejsze. Linie pomocnicze zaznaczone na powierzchni quiltu kredką, znikopisem lub markerem Hera są z zasady mało wyraźne, żeby później łatwo je było usunąć. Można więc zamienić przystawkę stopki (walking foot lub AcuFeed Flex) na otwartą, dzięki której łatwiej jest je „zlokalizować”.

Pikowanie wzorem w kształcie spirali kwadratowej lub prostokątnej

Spirale na powyższym zdjęciu są nieregularne, czyli odstępy pomiędzy liniami są zróżnicowane i improwizowane. A jak wykonać taką, w której linie znajdują się w równych odstępach?

Na rys.1) na zdjęciu z lewej strony pokazałam jej początek. Najpierw rysujemy środkowy kwadrat (kolor zielony) i równoleglą do jednego z jego boków kreseczkę (kolor czerwony) w odstępie równym odległości igły od brzegu stopki. W moim projekcie kwadrat początkowy jest umieszczony asymetrycznie, ale oczywiście może znaleźć się na środku, jak w kwadratach w poprzedniej próbce. Przedłużamy jeden z boków kwadratu (kolor żółty), aż dojdzie do kreseczki. Pikujemy kwadrat od pkt. A aż do jego zamknięcia w tym samym miejscu, potem pikujemy po linii żółtej i czerwonej (rys.2). Jeśli spirala ma być otwarta, czyli bez kwadratu na środku, pikowanie zaczynamy od pkt B widocznym na rys. 1), a całość będzie wyglądała, jak na rys 3).

Przed zamknięciem kwadratu wyciągnęłam nitkę spodnią, by nie przeszkadzała w dalszym pikowaniu. W poprzedniej metodzie (tej z kwadratami) miałam zaznaczone linie poprzeczne, które podpowiadały mi, gdzie mam wykonać zakręt. Skąd mam wiedzieć, gdzie zmienić kierunek, wykonując spiralę? Obliczyłam sobie, że odległość pomiędzy igłą a bokiem stopki równa się sześć ściegów. Kiedy igła zrówna się z linią prostopadłą do wykonywanego szwu (jak na powyższym zdjęciu po prawej stronie) wykonuję sześć ściegów, cały czas opierając brzeg stopki o poprzednią linię. Następnie podnoszę stopkę i przekręcam o 90 stopni.

(Mała) uwaga! Na zdjęciu otwierającym tekst widać, jak linie pikowania układają się względem siebie dokładnie pod kątem prostym. Zdjęcie poniżej przedstawia to samo miejsce (chociaż w innym ujęciu) tuż po pikowaniu i kąty nie do końca są takie zgrabne. To samo dzieje się w próbkach ze kwadratami i spiralą. Dlaczego tak się dzieje? Linie pikowania, które są do siebie równoległe, dają efekt podobny do plisowania – ściągają (mniej więcej równo) tkaninę, a raczej tkaniny i wypełnienie. Jednak tam, gdzie jedna linia przechodzi w kolejną, to „ściągnięcie się” jest jeszcze większe i zamiast zgrabnego kąta powstaje wydłużony dzióbek. Jeśli użyte do pikowania wypełnienie jest naturalne, a nie poliestrowe, można ten defekt usunąć. Najczęściej wystarczy po prostu quilt uprać. Jeśli to nie pomoże, można wymodelować linie pikowania. Najpierw nawilżamy quilt ciepłą parą z żelazka i układamy np. na dywanie, następnie naciągamy w miejscach, które trzeba poprawić, wbijamy w nie (i dywan) szpilki, by utrwalić efekt, i czekamy, aż całość wystygnie i wyschnie.

Pikowanie wzorem w kształcie spirali okrągłej

Tak, stopką walking foot lub AcuFeed Flex można wykonywać zaokrąglenia, linie faliste, a nawet koła lub spirale. Powyżej widać dwie wersje spirali: udaną po prawej stronie i niezbyt udaną po lewej. Jaki błąd popełniłam? Zrobiłam go na samym początku, a raczej środku.

Spiralę na planie koła zaczynamy prawie tak samo, jak spiralę kwadratową. Tym razem na środku rysujemy koło (np. za pomocą szpulki nici) i kreseczkę znajdującą się w odległości równej odległości igły od brzegu stopki. Pomiędzy nimi rysujemy łuk, po którym należy przeszyć, żeby koło zgrabnie przeszło w spiralę. Na szarej próbce po prawej stronie nie udało mi się „zgrabnie przejść” ponieważ łuk wychodzący z koła był za krótki. To wpłynęło również na kształt spirali z tej strony, więc ostatecznie porzuciłam ten projekt.

Przy szyciu zaokrągleń za pomocą stopki walking foot lub AcuFeed Flex nie bijemy rekordów szybkości. Jeśli spirala ma być zgrabna, wykonujemy dwa, trzy ściegi, podnosimy stopkę, przekręcamy odrobinę projekt, opuszczamy stopkę, przeszywamy dwa, trzy ściegi i tak… w kółko. Oczywiście im większa spirala, tym takich przystanków mniej.

Spirala może być też otwarta na początku, czyli bez koła. Powyżej widać wierzch i spód takiej właśnie spirali.

Pikowanie wzorem linii falistych

Wykonujemy je płynnymi, delikatnymi ruchami. Jeśli fale są głębsze trzeba przystawać, by zmienić pozycję, przy delikatnych (jak te na zdjęciach poniżej), można to robić bez zatrzymywania. Jak widać, taki rodzaj pikowania sprawdza się zarówno przy tradycyjnej aplikacji (ukośne linie faliste podkreślają ruch jesiennych liści unoszących się na wietrze), jak i prostego pikowania.

Wzory uzyskiwane za pomocą prostego pikowania mogą być ciekawe i eleganckie. Wystarczy, że zmienimy kształty linii, przybliżymy je lub oddalimy, zmienimy kolor i grubość nici.

Czas jednak przejść do pikowania z wolnej ręki, które daje prawie nieograniczone możliwości… ale o tym w następnym poście.

Marzena Krzewicka
Z wykształcenia archeolog śródziemnomorski z dyplomem na temat historii ubioru i tkanin. Z zawodu dziennikarka działów mody, urody i urządzania wnętrz. Od dwudziestu kilku lat quilterka, czyli pasjonatka patchworków. Po tylu latach nadal nie wie, czy zszywać łatki, czy pikować. Dla nas pisze o tym ostatnim.