Stopki przydatne podczas pikowania z wolnej ręki - nauka pikowania część 7

Istnieje ich kilka rodzajów, chociaż działają podobnie. Po opuszczeniu ząbków transportera i odpowiednim zamontowaniu stopki, możemy poruszać tkaniną/kilkoma warstwami tkanin we wszystkich kierunkach, rysując różne wzory.

Stopki do pikowania z wolnej ręki (inaczej darning foot, czyli stopka do cerowania) – to za ich pomocą możliwe jest swobodne pikowanie i haftowanie, a także cerowanie i, w niektórych modelach maszyn, nawet fastrygowanie (LINK). Nie tylko różnią się od innych stopek wyglądem i działaniem, ale również sposobem mocowania.

Jak założyć stopkę do pikowania

„Normalne” stopki, czyli takie, dzięki którym szyjemy i pikujemy do przodu i do tyłu, w nowoczesnych maszynach mocujemy do uchwytu stopki z systemem matic, przykręconego do drążka mocowania stopki. Stopkę do pikowania z wolnej ręki zakładamy inaczej.
Montuje się ją bezpośrednio do drążka mocowania stopki, ale tak, by jej dźwignia (odstający „drucik” w górnej części) znalazła nad śrubą mocowania igły.

Następnie stopkę przykręcamy do drążka – stosunkowo mocno, bo śruba może się rozluźniać podczas pikowania.

Stopki, które nie mają w górnej części dźwigni, montuje się jeszcze łatwiej. Na przykład stopkę z zestawu 202146001 z czterema wymiennymi przystawkami, o których będę pisała poniżej, jedynie przykręca się do drążka mocowania stopki. Nad sprężyną z prawej strony znajduje się pokrętło, które reguluje wysokość.
Uwaga! Podczas wymiany stopki ze względów bezpieczeństwa igła powinna być wyjęta z maszyny!

Jakie są podstawowe stopki do pikowania

Wybierając stopkę do pikowania z wolnej ręki sprawdź, czy pasuje do twojej maszyny. Inne stopki stosuje się do maszyn z chwytaczem wahadłowym, a jeszcze inne z rotacyjnym, ważny jest również uchwyt stopki (np. wysoki lub niski). Zazwyczaj informacja o tym, do jakiego modelu przystosowana jest dana stopka, podawana jest na stronie producenta lub/i sprzedawcy na końcu opisu stopki albo po prostu w nazwie produktu.
Podstawowe stopki do pikowania z wolnej ręki wykonane są z metalu zakończonego przystawką przytrzymującą materiał. Przystawki są metalowe lub plastikowe, zamknięte (w kształcie litery o – okrągłej lub wydłużonej) lub otwarte (w kształcie litery c).

Skąd bierze się ta różnorodność stopek, skoro działają tak samo? Przydają się po prostu w różnych „okolicznościach”.

Stopki do pikowania plastikowa, otwarta

Gwarantuje dobrą widoczność. Dzięki niej można wykonać wzór dokładnie co do milimetra, oczywiście jeśli pozwalają nam na to umiejętności. Dlatego stosuje się ją chociażby do pikowania wzorów, której wcześniej zostały narysowane, np. według szablonu. Jedynym jej minusem jest to, że zaczepiają się o nią nitki fastrygi, a przy chwili nieuwagi można nawet wczepić się stopką w agrafkę, co na wiele cennych chwil przerywa pracę. Może warto ograniczyć jej używanie do pikowania warstw, które łączone są klejem tymczasowym w sprayu?

Stopka do pikowania plastikowa, zamknięta

Również nie zakrywa pikowanej powierzchni i ma kształt identyczny do otwartej. Jedyna różnica to zamknięcie przystawki, dzięki któremu nie zaczepiamy o agrafki lub fastrygę. Można ją stosować do standardowych tkanin (bawełna, wełna), ale również tych rzadziej używanych, np. koronek, boucle.

Obydwie stopki z plastikową przystawką są bardzo mocne. Moją pierwszą stopkę do pikowania z wolnej ręki (z otwartą plastikową przystawką) kupiłam prawie dwadzieścia lat temu wraz z pierwszą maszyną Janome i używam do tej pory. Jest jedynie lekko zarysowana od igły, która zgięła się na szwie i złamała.
Jeśli jednak uważasz, że metal będzie mocniejszy, możesz również wybierać między stopką z otwartą lub zamkniętą przystawką.

Stopka do pikowania metalowa, zamknięta

Ma kształt koła lub owalu. Podobno ze względu na to, że wykonana jest z metalu, przesuwa się łatwiej po powierzchni pikowanego materiału. (Pokazana na zdjęciu stopka z przystawką metalową otwartą pochodzi z zestawu 202146001 JANOME składającego się ze stopki, o której wspomniałam wcześniej oraz przystawek, o których będę jeszcze pisać.)

Stopka do pikowania metalowa, otwarta

Ma kształt litery c. Obydwie końcówki przystawki są nieco wygięte do góry, co ma zapobiegać zaczepianiu się stopki np. o nici fastrygi, szpilkę lub agrafkę. Otwarte stopki mają też tę przewagę nad zamkniętymi, że dokładnie widać, gdzie wbija się igłę. Na zdjęciu powyżej „doczepiam” gałązkę z listkiem do wykonanego już wzoru. (Pokazana na zdjęciu stopka również pochodzi z zestawu 202146001 JANOME).
Metalowe stopki są nieco mniejsze, niż plastikowe, więc można je stosować pomiędzy wystającymi elementami, np. pomiędzy aplikacją zwykłą lub typu 3-d, gdzie nie zmieszczą się szersze stopki.

Specjalistyczne stopki do pikowania

Pisać będę o nich w następnych postach przy okazji kolejnych technik związanych z pikowaniem, na razie tylko krótka charakterystyka.

Stopka do pikowania przy linijce

Pikowanie przy linijce na początku zarezerwowane było jedynie dla maszyn typu long arm, od jakiegoś czasu ta możliwość pojawia się w maszynach domowych. Stopka do pikowania przy linijce zapewnia płynne linie pikowania nawet bardzo długich odcinków. Ma przystawkę wyższą niż zwykłe stopki do pikowania z wolnej ręki. Dzięki temu można ją oprzeć o wysoką linijkę (szablon) bez ryzyka, że na nią „wskoczy”. Na przodzie znajduje się lekkie wycięcie, dzięki któremu lepiej widać pikowany fragment.

Stopka do pikowania włóczka

Stopkę można stosować na dwa sposoby i pikować nią stosując sznurek, włóczkę lub nie. Każdy producent ma własną wersję takiej stopki. Najczęściej ma ona wymienne końcówki przeznaczone do naszywania sznurka/włóczki. W zestawach Janome są dwie: do 1,5 cm średnicy (cieńsza włóczka) i do 2 mm średnicy (grubsza włóczka).

Stopka do pikowania plastikowa z liniami pomocniczymi

Ta stopka zasługuje na większą uwagę, ponieważ przydatna jest przy wielu technikach (na zdjęciu powyżej znajdują się dwie stopki z zestawu 202146001 JANOME). Można ją stosować do pikowania typu echo, czyli linii równoległych do siebie bez względu na kształt. Oznaczenia na powierzchni „miseczki” (przezroczyste lub czerwone) pomagają uzyskać odpowiednią odległość. W niektórych maszynach stosuje się tę stopkę także do… pikowania zygzakiem. Ze względu na charakterystyczną miseczkowatą przystawkę jest niezrównana przy pikowaniu lub haftowaniu nierównych powierzchni lub w sąsiedztwie aplikacji o podwiniętych brzegach. Świetnie sprawdza się też w pikowaniu dzianiny, ponieważ nie naciąga jej, prześlizgując się po jej powierzchni. W ofercie Janome występuje w zestawach z innymi stopkami lub wśród standardowych akcesoriów maszyn z wyższej półki (np. Janome MC9450QCP, która znajduje się na zdjęciach w tym poście).

Wspomniałam powyżej o maszynach z wyższej półki na przykładzie modelu MC9450QCP. Maszyna ta oprócz zwykłych stopek do pikowania z wolnej ręki ma jeszcze trzy dodatkowe: dwie (otwartą i zamkniętą) do pikowania ściegiem prostym oraz jedną do pikowania zygzakiem, którą można również wykorzystywać jako stopkę echo.

Mamy więc zamocowaną w odpowiedni sposób stopkę do pikowania z wolnej ręki. Co jeszcze musimy zrobić, zanim zaczniemy pikować?

Opuszczanie ząbek transportera podczas pikowania

Robimy to za pomocą niewielkiego suwaka z oznaczeniem ząbków (w postaci trójkącików) które wystają nad poziom płytki ściegowej (po prawej stronie) lub są opuszczone (po lewej).

A co się stanie, jeśli zapomnimy o opuszczeniu ząbków? W maszynach komputerowych, kiedy chcemy używać jednej ze stopek do pikowania z wolnej ręki pojawia się przypominajka. W prostszych modelach maszyn niestety tego nie ma, więc po krótkich próbach maszyna po prostu zaczyna się buntować, np. rwą się nici.

Marzena Krzewicka
Z wykształcenia archeolog śródziemnomorski z dyplomem na temat historii ubioru i tkanin. Z zawodu dziennikarka działów mody, urody i urządzania wnętrz. Od dwudziestu kilku lat quilterka, czyli pasjonatka patchworków. Po tylu latach nadal nie wie, czy zszywać łatki, czy pikować. Dla nas pisze o tym ostatnim.